Kennis en kunde: Diuretica

09-04-2015

Diuretica

Diuretica, ook wel plastabletten genoemd, werken via de nieren. De nieren hebben als voornaamste functie om afvalstoffen uit te scheiden. Daarnaast hebben ze volgende functies:

  • Vocht- en zoutbalans reguleren>
  • Hormonen uitscheiden: renine voor de regulatie van de bloeddruk en EPO (erytropoëtine) wat de aanmaak van rode bloedcellen stimuleert
  • Vitamine D activeren (nodig voor opname van calcium)

Het menselijk lichaam heeft 2 nieren en in de afbeelding is de opbouw van de nieren weergeven. In het niermerg zitten nefronen die het bloed filtreren en urine produceren.

nieren
Afbeelding: Schematische weergave van een nier met de het nefron uitvergroot

Diuretica zorgen voor uitscheiding van natriumchloride (zout) en water door verminderde terug resorptie van de nieren. Diuretica zijn onder te verdelen in 4 groepen.
Osmotische diuretica zoals mannitol en sorbitol zijn o.a. geïndiceerd bij hersenoedeem en acute verhoogde oogdruk.
Lisdiuretica zoals furosemide en bumetanide, worden o.a. gebruikt bij behandeling van oedeem bij hartfalen.
Thiazidediuretica zoals hydrochloorthiazide en chloortalidon, werken matig diuretisch en worden vooral gebruikt bij behandeling van hoge bloeddruk (hypertensie).
Kaliumsparende diuretica zoals triamtereen en spironolacton, houden kalium vast en scheiden kalium en vocht uit. Kaliumsparende diuretica worden gebruikt bij de behandeling van hartfalen of in combinatie met hydrochloorthiazide om kalium vast te houden.
De voornaamste bijwerkingen van diuretica zijn o.a. uitdroging, orthostatische hypotensie en verstoring van de elektrolytenbalans (natrium, kalium of magnesium).

Diuretica hebben verschillende interacties met andere geneesmiddelen zoals:

  • Diuretica en NSAID’s kunnen hartfalen verergeren
  • Diuretica zorgen ervoor dat de spiegel van lithium stijgt
  • Thiazidediuretica en SSRI’s, venlafaxine of duloxetine kunnen zorgen voor een laag natrium

Bij een verlaagde nierfunctie moeten diuretica hoger gedoseerd worden.
Het is belangrijk dat patiënten met diuretica voldoende drinken (1,5-2 L vocht). Daarnaast krijgen ze soms een zoutbeperkt dieet of kaliumrijk dieet.